Zrównoważony rozwój i gospodarka o obiegu zamkniętym stały się dwoma istotnymi zagadnieniami dla przyszłości i konkurencyjności przedsiębiorstw będącymi następstwem czwartej rewolucji przemysłowej. Programy integracji zrównoważonego rozwoju z działalnością przemysłową obejmują zarówno zmiany procesów produkcyjnych w celu zmniejszenia ich wpływu na środowisko, rozwój nowych produktów ekologicznych jak i przeprojektowanie modelu biznesowego.
Gospodarka o obiegu zamkniętym
Aktualne tendencje wskazują na konieczność zmiany sposobu obecnej gospodarki opartej na podejściu linearnym na gospodarkę o obiegu zamkniętym (GOZ).
Produkty, materiały oraz surowce powinny pozostawać w gospodarce tak długo, jak jest to możliwe. Wytwarzanie odpadów powinno być jak najbardziej zminimalizowane. Odpady – jeżeli już powstaną – powinny być traktowane jako surowce wtórne.
Proponowana zmiana modelu wydaje się jednym z kluczowych wyzwań stojących przed głównymi interesariuszami, tj. rządem, podmiotami gospodarczymi, jak i całym społeczeństwem, celem budowy nowego systemu gospodarczego. Dodatkowo podejmowane działania powinny obejmować wszystkie etapy cyklu życia produktu i koncentrować się na obszarach priorytetowych.
Problem badawczy
W konsekwencji powyższych wyjaśnień główny problem badawczy dotyczy zmiany sposobów gospodarowania adekwatnych do założeń GOZ. W szczególności obejmuje to zagadnienie przemian będących skutkami rewolucji 4.0 w produkcji i konsumpcji takich jak na przykład w odniesieniu do pierwszego obszaru personalizacja produkcji, jak i do drugiego e-handel, wpływających na decyzje produktowe. W badaniu przyjęto ogólne założenie, że przemiany te determinują zmianę modelu obecnej gospodarki linearnej na gospodarkę o obiegu zamkniętym na poziomie konsumenta i przedsiębiorstw. Prowadzi to do pytania badawczego w brzmieniu: jakie rozwiązania o charakterze systemowym i instytucjonalnym wspomagają zmianę prowadzenia działalności gospodarczej zgodną z zasadami GOZ?
W ramach przedstawionego problemu węzłowego wyodrębnia się cztery zagadnienia (zadania badawcze) dotyczące transformacji życia społecznego i gospodarczego na gospodarkę o obiegu zamkniętym, będące cząstkowymi odpowiedziami na postawione pytania badawcze.
Zadania te to:
1. Projektowanie Systemu Zarządzania Procesami GOZ.
2. Projektowanie systemu certyfikacji procesu przetwarzania odpadów w GOZ (PPO GOZ).
3. Optymalizacja opakowań w kontekście GOZ.
4. Usystematyzowanie komunikacji wizualnej etykietowania środowiskowego na opakowaniach.
