Artykuł podejmuje problematykę wykluczenia z dodatkowej części polskiego systemu emerytalnego, które jest przy tym rozumiane zarówno jako brak dostępu, jak i jako brak korzystania z produktów dodatkowego zabezpieczenia emerytalnego. Głównym celem opracowania jest oszacowanie skali wykluczenia emerytalnego z dodatkowej części polskiego systemu emerytalnego. W toku realizacji tego celu dokonano konceptualizacji pojęcia wykluczenia emerytalnego oraz sformułowano koncepcję pomiaru jego skali. W efekcie przeprowadzonych analiz empirycznych oceniono stopień wykluczenia emerytalnego w Polsce. Stwierdzono, że dodatkowe oszczędności emerytalne gromadzi niewielu, a ci nieliczni, którzy oszczędzają, odkładają zdecydowanie za mało, aby zapewnić sobie w przyszłości satysfakcjonujący poziom dochodów. Jednocześnie odnotowano, że twierdzenie, zgodnie z którym ekskluzja w dodatkowym systemie emerytalnym wynika z ograniczonej formalnie dostępności produktów gromadzenia dodatkowych oszczędności emerytalnych, jest nieuzasadnione. Ustalono, że wysoki stopień wykluczenia emerytalnego z dodatkowego systemu emerytalnego jest warunkowany brakiem posiadania instrumentów gromadzenia
dodatkowych oszczędności emerytalnych oraz niskim poziomem ich realnego wykorzystania. Ponadto stwierdzono, że o ile konstrukcja systemu pracowniczych planów kapitałowych (PPK) skutkuje ograniczeniem zasięgu i skali wykluczenia z dodatkowej części systemu emerytalnego, o tyle program ten nie stanowi kompleksowego remedium na zjawisko wykluczenia z dodatkowego systemu emerytalnego w Polsce.