Pandemia COVID-19 wywołała nie tylko poważne zagrożenia dla społeczeństwa w dziedzinie zdrowia publicznego, ale ma także dramatyczne konsekwencje dla innych palących problemów społecznych, takich jak bezpieczeństwo ekonomiczne, demokracja czy równość płci. W ciągu zaledwie kilku tygodni pandemia wywołała gwałtowny kryzys bezrobocia na całym świecie. Pandemia jest czymś więcej niż tylko kwestią zdrowia publicznego i będzie miała istotne konsekwencje dla wielu innych problemów społecznych.

Pandemia koronawirusa, z jednej strony zupełnie nieoczekiwana, a z drugiej pojawiająca się niemalże w tym samym czasie w większości krajów na świecie, diametralnie zmieniła optykę zarządzających firmami. Nastąpiło całkowite przewartościowanie dotychczasowych obaw i pojawiły się zupełnie nowe plany (Spławski, Patorska, Kurtek, 2020). Pandemia koronawirusa dynamicznie przyśpieszyła czwartą rewolucję przemysłową, związaną z rozwojem nowych technologii. W jej wyniku niektóre zawody znikną z rynku pracy, a niektóre zmienią charakter z powodu zaawansowanej cyfryzacji gospodarki. W raporcie OECD można przeczytać, że powstaną nowe, wyspecjalizowane profesje. Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) przewiduje, że 65% obecnej populacji dzieci będzie wykonywać w przyszłości zawody, które jeszcze nie istnieją. Naukowcy z Uniwersytetu Oksfordzkiego prognozują, iż 47% istniejących obecnie miejsc pracy w Stanach Zjednoczonych, w wyniku procesów związanych z rozwojem technologicznym, zostanie zautomatyzowana. Dla krajów Unii Europejskiej ta prognoza waha się w przedziale 45-60%. Bez wątpienia trwające właśnie zmiany na rynku pracy będą miały na nas olbrzymi wpływ, porównywalny z poprzednimi rewolucjami przemysłowymi.

Branża cyfrowa jest motorem napędowym obecnej rewolucji, a jej fundamentem są zdecydowanie: internet, gromadzenie i przetwarzanie danych (big data), urządzenia mobilne. Jak podkreślają eksperci, szczególnie istotne będą za dekadę umiejętności z obszaru STEM (nauka, technologia, inżynieria i matematyka) oraz szeroko rozumiane umiejętności cyfrowe. Jak podaje Ministerstwo Cyfryzacji, wykorzystanie sztucznej inteligencji, uczenia maszynowego i analizy danych pozwoli osiągnąć poziom PKB zaplanowany na lata 2035–2036 już o pięć lat wcześniej.^[1][2]

3/4 europejskich pracodawców z branży digital wskazuje, że brak odpowiednich kwalifikacji kandydatów jest główną barierą podczas procesu rekrutacji, a w przeważającej większości państw UE system edukacji nie nadąża za cyfrową rewolucją, która od kilkunastu lat dzieje się na naszych oczach – wynika z najnowszego raportu IAB Europe „Kapitał ludzki w środowisku cyfrowym”. Alarmujący jest fakt, że mimo iż 90% europejskich pracowników jest chętnych do wzięcia udziału w kursach podnoszących ich kwalifikacje, tylko 30% z nich otrzymało firmowe szkolenie w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Aby w pełni wykorzystać możliwości, jakie stwarza nowoczesny rynek pracy, potrzebne są dalsze wysiłki i inwestycje nie tylko ze strony pracodawców, ale również europejskich rządów, które powinny nadać mocny impuls w kwestii transformacji cyfrowej systemów edukacji.^[3][4]

Od lat marzyliśmy, by dogonić Zachód. Trend cyfryzacji wszystkiego – jeden ze skutków pandemii – to największa szansa na przemodelowanie polskiej gospodarki i wzmocnienia innowacyjnego potencjału krajowych firm ICT i start-upów.^[5] Rozwój cyfryzacji nastąpił również pod wpływem zmiany trybu pracy ze stacjonarnej na zdalną lub hybrydową, to samo dotyczy edukacji, jak również zmieniły się decyzje zakupowe Polaków, którzy w 64% deklarują, że COVID -19 zwiększył aktywność zakupową on-line.^[6] To wszystko niewątpliwie wpływa na wykorzystanie przez obywateli nowych platform, komunikatorów oraz zwiększanie wykorzystania nowych technologii w codziennym życiu. Wyniki badań w tym obszarze zobrazowano na wykresie 1.

Jak wynika z wykresu pandemia COVID-19 wywołała wśród 65% badanych osób większe wykorzystywanie nowych komunikatorów (aplikacji, platform) w codziennym życiu. To może świadczyć o tym, że w społeczeństwo uczy się nowych umiejętności związanych z wykorzystanie nowych technologii. Warto zwrócić uwagę na fakt, że w wielu profesjach popyt na ręce do pracy powoli wraca do normy, ale jest też wiele specjalizacji, gdzie nadal zapotrzebowanie utrzymuje się na bardzo niskich poziomach. Grupami zawodowymi, które przeżywają aktualnie silny wzrost ofert pracy, są zawody medyczne, specjaliści od RODO, specjaliści od e-commerce oraz główni księgowi. W raporcie można przeczytać, że liczba oferty pracy wzrosła w roku 2020 względem roku 2019 w takich zawodach jak: główny księgowy o 33%, specjalista do e-commerce o 55%, Specjalista ds. ochrony danych osobowych o 63%, Specjalista ds. cyberbezpieczeństwa o 100%.^[7]

---

Bibliografia:

[1] Poreda, R. Jak recesja i covid-19 wpłyną na świat danych i przemysł 4.0? Biznes i Produkcja, https://www.astor.com.pl/biznes-i-produkcja/jak-recesja-i-covid-19-wplyna-na-swiat-danych-i-przemysl-4-0/
[2] Rewolucja 4.0 – jak pandemia COVID-19 zmieni rynek pracy?
[3] HUMAN CAPITAL IN THE DIGITAL ENVIRONMENT 2019, REPORT – SEPTEMBER 2019 https://iabeurope.eu/wp-content/uploads/2019/09/HCitDE-Report-2019-FINAL-1.pdf
[4] Branża digital cierpi na brak wyspecjalizowanych pracowników, https://www.money.pl/gospodarka/branza-digital-cierpi-na-brak-wyspecjalizowanych-pracownikow-6467640424953985a.html
[5] Albrycht, I., Pandemia może przyspieszyć cyfrową transformację Polski – https://www.forbes.pl/opinie/cyfrowy-rozwoj-polski-dzieki-covid-19/y1qsnnf
[6] Badania własne
[7] https://grantthornton.pl/wp-content/uploads/2020/11/Rynek-pracy-w-czasie-koronawirusa-w-pa%C5%BAdzierniku-1.pdf