Rosnące oczekiwania oraz potrzeby zmieniającej się gospodarki muszą doprowadzić do przedefiniowania misji uczelni wyższych, a w konsekwencji do szeregu zmian zarówno w samym ich funkcjonowaniu jak i w prowadzonych wobec nich politykach krajowych.  

Postęp technologiczny, którego naturalną konsekwencją może być zanik wielu rodzajów miejsc pracy prowokuje dyskusję o roli uniwersytetu w kształceniu przyszłych pracowników. Ponadto, zjawisko rosnących opłat za naukę jest jednym z czynników wzmacniających coraz bardziej konsumpcyjne postawy studentów wobec produktów oferowanych im przez uczelnie.

Mając na uwadze postępujące zmiany, naukowcy z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie przeprowadzili badanie, którego głównym celem było porównanie oczekiwań studentów wobec uczelni z ich opiniami na temat stopnia spełnienia tych oczekiwań. Badanie objęło 505 studentów ekonomii z 10 różnych krajów.

Wyniki badania jednoznacznie wykazały, że oczekiwania studentów wobec procesu edukacyjnego w większości jego aspektów (poza wiedzą teoretyczną) okazały się wyższe niż oferowały im ich uniwersytety. Zdaniem studentów największa luka dotyczy tzw. „kreatywności”. Warto zwrócić uwagę, iż każda międzynarodowa analiza porównawcza takich cech jak kreatywność może zostać w pewnym stopniu zniekształcona z uwagi na różne sposoby rozumienia tego terminu w zależności od kultury i kontekstu. Dla przykładu w krajach postkomunistycznych istnieje tendencja do określania mianem kreatywności zdolności do niestandardowego rozwiązywania problemów typowych dla gospodarki niedoboru.

Niemniej jednak wraz z postępującymi zmianami społeczno-technologicznymi kreatywność staje się jednocześnie najważniejszą cechą rozwoju i kluczową umiejętnością, której oczekuje się od absolwentów uniwersytetów. Chodzi tu więc nie tylko o znaczenie kreatywności i jej rozwoju na poziomie uniwersyteckim, ale także zastosowanie jej w praktyce.

Przeprowadzone badania pokazują, że kreatywność obok praktyki i wiedzy, jest jednym z najważniejszych aspektów w procesie edukacji studentów. Maksymalizacja społecznej wartości siły roboczej wymaga nie tylko zdolności do zmian, ale także twórczego zastosowania zdobytych umiejętności, wiedzy i kompetencji.

Ponieważ trwała zmiana jest najważniejszą stałą, uniwersytety powinny rozwijać umiejętności i zdolności swoich studentów tak, aby twórczo dostosować się do nich np. uzależniając cel prac dyplomowych od rozwiązywania konkretnych problemów w firmach i innych instytucjach.

Przeprowadzone na UEK-u badania mogą być punktem wyjścia do przyszłych analiz obejmujących szerszy zakres krajów czy też innych rodzajów uniwersytetów, w tym w szczególności oferujących kierunki techniczne, gdzie istotną rolę pełni kwestia współpracy z przemysłem. Tymczasem Uniwersytet ma do odegrania ważną rolę w zmianie metod i celów. Przygotowana analiza porównawcza oczekiwań studentów w poszczególnych krajach daje możliwość wykorzystania przez uczelnie benchmarkingu i w efekcie może zachęcić władze uczelni do poprawy wyników najniżej punktowanych parametrów funkcjonowania uczelni.

***

Mamica Ł.; Mazur B. 2020. Expectations Versus Reality: What Matters to Students of Economics vs. What They Receive from Universities?, Educ. Sci. 10, no. 1: 2.

Expectations versus Reality: What Matters to Students of Economics vs What They Receive from Universities?