Główne zmiany przemysłowe w całej historii były spowodowane klęskami żywiołowymi lub ogniskami zakaźnymi – choroby zagrażające bezpieczeństwu zdrowia publicznego. Pandemia COVID-19 przyśpieszyła postęp technologiczny, wypromowała rozwój Przemysłu 4.0, prowadząc do piątej rewolucji przemysłowej (Społeczeństwo 5.0). [1]

Doświadczamy współcześnie najintensywniejszego wyścigu technologicznego w  historii ludzkości. Jego polem są najogólniej mówiąc technologie cyfrowe. Sektor ten obejmuje zagadnienia takie, jak m.in.: robotyzacja, komputery kwantowe, mikromaszyny, czy internet rzeczy. Ich integratorem, „władcą”, będą technologie cyfrowe ze sztuczną inteligencją na czele. Ludzkość jest zdominowana przez rewolucje, jedna po drugiej, które zmieniły oblicze współczesnego świata. Piąta rewolucja przemysłowa pojawiła się w nieprzewidywalny sposób, a przyczyną było coraz większe poleganie społeczeństw na technologii Przemysłu 4.0, w tym sztucznej Inteligencji (AI), Big Data (BD), Internetu  Rzeczy (IoT), platformach cyfrowych, rozszerzonej i wirtualnej rzeczywistość i w druku 3D.  Kalendarium rewolucji od 1.0 do 5.0 przedstawiono na rysunku 1.

Żródło: Sarfraz Z, Sarfraz A, Iftikar HM, Akhund R. Czy COVID-19 popycha nas do piątej rewolucji przemysłowej (społeczeństwo 5.0)? Pak J Med Sci. 2021;37(2):591-594. https://doi.org/10.12669/pjms.37.2.3387

Dokonując analizy ewolucji rewolucji przemysłowych można zauważyć, że współcześnie mamy przejście od rewolucji 4.0 w kierunku społeczeństwa 5.0. Wnika to z faktu, że sama technologia nie rozwiąże nam problemów. Społeczeństwo musi być świadome wyzwań, jak również musi być gotowe skorzystać z rozwiązań technologicznych. Świetnie widać to na przykładzie energii jądrowej, szczepionek na covid-19, czy technologii 5G wokół których pojawiło się w mediach społecznościowych wiele nieprawdziwych informacji co sprawiło, że społeczeństwo może się ich obawiać. W konsekwencji technologie te mogą nie być wdrożone w takim zakresie w jakim byśmy chcieli, co nie pozwoli nam rozwiązać problemu. Przykładowo odpowiedzią na brak kierowców mogą być autonomiczne PKS, pociągi PKP czy tramwaje. Społeczeństwo musi być jednak gotowe z nich skorzystać.[2]

Społeczeństwo 5.0 – super-inteligentne społeczeństwo – może być ostatecznym pomostem pomiędzy maszyną a człowiekiem. Technologie, które zdeterminowały przemysł 4.0 AI, robotyka, druk 3D i platformy cyfrowe, zmienia rynek pracy oraz zapotrzebowanie na pracę osób fizycznych. Obecna generacja jest nastawiona na bardziej spersonalizowaną przyszłość dzięki przyjęciu algorytmów sztucznej inteligencji. Cyfryzacja, jak również digitalizacja niewątpliwie w sposób ciągły łączy świat realny i wirtualny, stając się głównym motorem innowacji i zmian we wszystkich sektorach naszej gospodarki. Gwałtownie rosnąca ilość danych i konwergencja różnych przystępnych cenowo technologii, które pojawiły się wraz z definitywnym wprowadzeniem technologii informacyjno-komunikacyjnych, przekształcają wszystkie obszary gospodarki. 

Społeczeństwo 5.0 weszło już na scenę podczas pandemii COVID-19. Koncepcja superinteligentnego społeczeństwa opiera się na zaawansowanych technologiach informatycznych, w tym AI, IoT i robotach, które będą wykorzystywane przez producentów, sektory opieki zdrowotnej i inne sektory. Dostępność tak ogromnych danych może przekształcić społeczeństwo w społeczeństwo zorientowane na człowieka. Piąty krok w ewolucji ludzkości może rozpocząć się w środku globalnego kryzysu zdrowotnego. Dzisiaj większość świata jest zależna od społeczeństwa informacyjnego. Jednak tworzenie wiedzy jest nadal kontrolowane przez ludzi. Świat jest na skraju przebicia się przez superinteligentne piąte społeczeństwo. COVID-19 i włączenie Społeczeństwa 5.0 może mieć pozytywny wpływ na działania rozwojowe w społecznościach. Nieprzewidzianą korzyścią pandemii COVID-19 jest możliwość eksperymentowania ze wspólnym podejściem do technologii ponad granicami, co prowadzi do bardziej zrównoważonej, bezpieczniejszej i integracyjnej globalnej przyszłości.[3]

W związku z powyższym zmienia się rynek pracy i kompetencje pracowników. Przemysł 4.0 wywiera wpływ na pracę i profile kompetencyjne, a co za tym idzie, potrzebne będą nowe kompetencje wśród pracowników. Kompetencje techniczne będą w przyszłości znacznie mniej ważne, a umiejętności osobiste staną się bardziej krytyczne[4].

Zmiany w potrzebach kompetencyjnych ery 4.0 i 5.0 zobrazowano na rysunku 2.

Źródło: opracowanie własne na podstawie: Neves, A (2021) 5 Skills You Need to Work on to Get Ahead—No Matter What Industry You’re – https://www.themuse.com/advice/5-skills-you-need-to-work-on-to-get-aheadno-matter-what-industry-youre-in; Moran, G (2019) Co-Exist With Robots: How to Compete With Technology in the Age of Automation – https://fortune.com/2019/08/18/job-replaced-by-automation-artificial-intelligence-ai/; Delfi (2019) Scientists predict: AI and humans in the Industry 5.0. – https://www.delfi.lt/en/business/scientists-predict-ai-and-humans-in-the-industry-50.d?id=83095857; Zhou, XY. (2017). Analysis on Cross-cultural Competence and the Demands for Compound International Business Talents. 2nd International Conference on Education, Sports, Arts and Management Engineering (ICESAME 2017) – file:///C:/Users/user/Downloads/25877367.pdf; Śledziewska, K., Włoch R. (2020). Jakich kompetencji wymaga rewolucja przemysłowa 4.0? Pomorski Przegląd Gospodarczy – https://ppg.ibngr.pl/pomorski-przeglad-gospodarczy/jakich-kompetencji-wymaga-rewolucja-przemyslowa-4-0 ?

Dokonując analizy zestawienia przedstawionego na rysunku 2 zauważyć można, że kompetencje ewoluują nam w kierunku tzw. miękkich umiejętności. Pojawia się nam komunikacja wielokulturowa, inteligencja emocjonalna, samoświadomość. Krytyczne i kreatywne myślenie jest widoczne zarówno w przemyśle 4.0, jak i 5.0

---

[1] Sarfraz Z, Sarfraz A, Iftikar HM, Akhund R. Czy COVID-19 popycha nas do piątej rewolucji przemysłowej (społeczeństwo 5.0)? Pak J Med Sci. 2021;37(2):591-594. https://doi.org/10.12669/pjms.37.2.3387

[2] Mieczkowski, P. (2020). Społeczeństwo 5.0 czyli o strategicznych problemach Polski – https://fintek.pl/spoleczenstwo-5-0-czyli-o-strategicznych-problemach-polski/

[3] Sarfraz Z, Sarfraz A, Iftikar HM, Akhund R. Czy COVID-19 popycha nas do piątej rewolucji przemysłowej (społeczeństwo 5.0)? Pak J Med Sci. 2021;37(2):591-594. https://doi.org/10.12669/pjms.37.2.3387

[4] Mohd J., Abid, H (2020) Critical Components of Industry 5.0 Towards a Successful Adoption in the Field of Manufacturing. Journal of Industrial Integration and Management Vol. 05, 03,   pp. 327-348 (2020)