Autor
dr Małgorzata Marchewka
Członek zespołu probelmu 1.1 Złożoność zarządzania organizacjami w warunkach 4. rewolucji przemysłowej. Katedra Procesu Zarządzania
Eye tracking w badaniu wielozadaniowości
Głębsze zrozumienie uwarunkowań i skutków wielozadaniowości umożliwia dostosowanie organizacji pracy i stylu zarządzania do zmiany w nowoczesnym środowisku pracy oraz pozwala na optymalizację osiąganych wyników. Wielozadaniowość to umiejętność między innymi wykonywania równoległych zadań. W szerszym sensie wymaga ona przenoszenia uwagi między zadaniami, w wąskim natomiast, jest to fizyczne wykonywanie dwóch czynności jednocześnie np. rozmowy przez telefon i sprawdzania poczty. Wielozadaniowy sposób wykonywania pracy pozwala na dostęp do szerszego zbioru informacji, sprzyja wcielaniu nowych pomysłów, które pobudzają kreatywność oraz ułatwia pogłębianie wiedzy czy umiejętności i pomaga zapobiegać monotonii. Jest to niezwykle ważny czynnik w kontekście pracownika, gdyż pozwala na zwiększenie wydajności jego pracy.
Są też negatywne skutki. Ciągłe przenoszenie uwagi pracownika między zadaniami może prowadzić do fragmentacji pracy, a także przeciążenia, mającego negatywny wpływ na produktywność oraz rozwój i poziom odczuwanego stresu.
Mając na uwadze powyższe, zespół naukowców z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie podjął się przeprowadzenia badań w tym zakresie, przy wykorzystaniu urządzenia monitorujące ruch gałek ocznych (Eye Tracker). Śledzenie wzroku staje się coraz popularniejsze w badaniach ergonomii interfejsów programów komputerowych, czytelności i użyteczności stron internetowych, a także decyzji zakupowych konsumentów i ich odpowiedzi na projektowanie opakowań. Eye tracking w biznesie ma również na celu identyfikację i analizę wzorców koncentracji użytkownika podczas wykonywania różnych działań, na przykład poprzez doskonalenie architektury informacji i interfejsów graficznych narzędzi informatycznych takich jak system informatyczny klasy ERP.
Celem badania było określenie wpływu wydajności pracy równoległej, czyli wykonywania w jednym czasie różnych zadań, na indywidualną skuteczność pracownika. Badanie zostało przeprowadzone w formie eksperymentu przy wykorzystaniu Eye Trackera.
Wyniki badań przeprowadzone na UEK potwierdziły, że wielozadaniowość wymaga więcej czasu na pełne wykonanie zadań i pogarsza kreatywność, natomiast w przypadku prostych zadań, nie obniża poprawności ich wykonania. Co ciekawe, wykonywanie kilku czynności na raz pod presją czasu osłabia wydajność pracownika. Wniosek, z badania jest taki, że proste zadania mogą być wykonywane jednocześnie, jeśli nie występują ograniczenia czasowe, natomiast w przypadku zadań kreatywnych lepiej jeśli pracownik skupia się tylko na wykonaniu jednego (konkretnego) zadania.
Obserwacja ta może być szczególnie ważna dla zarządzającej zespołem kadry menadżerskiej. Jednym z wyzwań w nowoczesnym zarządzaniu jest zapewnienie efektywnego działania pomimo zmian w środowisku pracy poprzez minimalizację ryzyka, motywację do pracy i rozdzielanie wysiłku pracowników między różne działania.
Mimo zwiększającej się popularności wykorzystania i komercjalizowania tego typu badań, ciągle niewiele jest prób wykorzystania okulografu w badaniach nad wielozadaniowością.
Głębsze zrozumienie uwarunkowań i skutków wielozadaniowości wykorzystywanej czy to indywidualnie czy zbiorowo, umożliwia dostosowanie pracy, a w szczególności stylu i organizacji zarządzania w celu osiągnięcia optymalnych wyników, co staje się niezwykle ważne biorąc pod uwagę zmiany w nowoczesnym środowisku pracy. Wykorzystanie okulografii pozwala nie tylko na rozwój nowej metody diagnostyki empirycznej, ale również na optymalizację schematów pracy.
***
Marchewka M., Nesterak J., Sołtysik M., Szymala W., Wojnarowska M. 2020. Multitasking effects in individual Performance: an experimental eye-tracking study. European Research Studies Journal, Volume XXIII, Sissue 1, 107-116, 2020.